यशवंत ‘ मधील प्राणीशास्त्र विभागात योग आणि ध्यानावर व्याख्यान संपन्न
नांदेड :(दि.२३ ऑगस्ट २०२४)
श्री. शारदा भवन एज्युकेशन सोसायटी संचलित यशवंत महाविद्यालयातील प्राणीशास्त्र विभाग आणि महिला सुरक्षा व सुधार समितीच्या वतीने स्वामी रामानंद तीर्थ मराठवाडा विद्यापीठाचे माजी प्र-कुलगुरू तथा विद्यमान प्राचार्य डॉ.गणेशचंद्र एन.शिंदे यांच्या मार्गदर्शनानुसार योगतज्ञ प्रा. रुद्रावती चव्हाण यांचे
‘योग आणि ध्यानाचे फायदे’ या विषयावर व्याख्यान उत्साहात संपन्न झाले.
याप्रसंगी विचारमंचावर कार्यक्रमाचे अध्यक्ष प्राणीशास्त्र विभागप्रमुख डॉ.एस.एस.ननवरे, निमंत्रित अतिथी प्रा.रुद्रावती चव्हाण, डॉ.एम.एस.कदम, डॉ.डी.बी.भुरे, डॉ.एच.एल.तमलूरकर, डॉ. एन.आर. जैस्वाल, डॉ.बी.बालाजीराव, प्रा.नारायण गव्हाणे, डॉ.एस.डी.माने, डॉ.डी.व्ही.तोटावार उपस्थित होते.
प्रारंभी प्रास्ताविकात डॉ. एस.एस.ननवरे यांनी, महिला सुरक्षा व सुधार समिती आणि प्राणीशास्त्र विभागातर्फे गेल्या पाच वर्षात आयोजित केलेल्या विविध कार्यक्रमांवर प्रकाश टाकला. त्यांनी आरोग्य विषयक जनजागृतीपर अशा अतिथी व्याख्यानाच्या आयोजनामागचा उद्देश सांगितला. तसेच योग आणि ध्यान हे आजच्या आधुनिक काळात अतिशय महत्त्वाचे विषय बनले आहेत. विशेषत: सध्याच्या स्पर्धात्मक युगात राहणाऱ्या प्रत्येकासाठी जेथे तणाव, नैराश्य आणि चिंता समस्या वाढल्या आहेत, ज्यामुळे बहुतेक लोकांना मानसिक आणि भावनिक समस्यांना सामोरे जावे लागते. कामाचा ताण, कौटुंबिक जबाबदाऱ्या आणि इतर अनेक कारणांमुळे तणाव निर्माण होतो. या तणावाचे व्यवस्थापन करणे ही काळाची गरज बनली आहे. योग आणि ध्यानाचे फायदे अनंत आहेत. ही तंत्रे तणाव कमी करण्यास, मानसिक स्थिरता प्राप्त करण्यास आणि शारीरिक कल्याण वाढविण्यात मदत करतात. योग आणि ध्यान हे केवळ शरीराची लवचिकता आणि सामर्थ्य वाढवण्यासाठीच नाही तर मन:शांती आणि आत्मसाक्षात्कारासाठीही महत्त्वाचे आहेत. या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट विद्यार्थी आणि कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या दैनंदिन जीवनातील ताणतणावांचे व्यवस्थापन करण्यात मदत करणे तसेच एकंदर कल्याणाची भावना वाढवणे हा आहे. योग आणि ध्यानाचा नियमित सराव विद्यार्थ्यांना त्यांचे शारीरिक, मानसिक आणि भावनिक आरोग्य सुधारण्यास आणि त्यांची सर्वोत्तम क्षमता बाहेर आणण्यास मदत करेल. त्यामुळे विद्यार्थ्यांमध्ये योग आणि ध्यानाचे महत्त्व आणि फायदे जाणून घेणे आणि त्याचा अवलंब करणे आवश्यक आहे, असे आवाहन केले.
प्रमुख अतिथी प्रा.रुद्रावती चव्हाण यांनी, योग्य योगाभ्यास कसे करावे, याचे व्यावहारिक प्रशिक्षण देऊन उपस्थितांना मंत्रमुग्ध केले. श्वास तंत्र. विशेषत: विद्यार्थ्यांसाठी योगाचे महत्त्व अधोरेखित करून, योगातील संरेखनाचे महत्त्व सांगितले. उत्कृष्ट कामगिरीच्या माध्यमातून त्यांनी योगासने आणि प्राणायामची विविध तंत्रे दाखवली तसेच असा सल्ला दिला की, योगाभ्यास करताना ‘श्वास घेणे आणि बाहेर येणे’ यावर नियंत्रण ठेवणे महत्त्वाचे आहे. मागे वाकणे आणि पुढे वाकण्याचे महत्त्व, सूर्यनमस्कार, वज्रासन इत्यादींचे फायदे यावर जोर दिला. सर्व आसनांचे आरोग्यविषयक फायदे देखील सांगितले आणि काही आसन वैद्यकीय आजार असलेल्या व्यक्तींनी करू नयेत जसे: कपालभारती करू नये, यावरही त्यांनी भर दिला. श्वासोच्छवासाचे तंत्र विस्तृत करताना भ्रमरी, अनुलोमविलोम, कपालभारतीचे महत्त्व सांगितले. त्यांनी पुढे असे स्पष्ट केले की, निरोगी जीवनासाठी निरोगी जीवनशैली, निरोगी आहार आणि व्यायामाचे पालन केले पाहिजे आणि चरबीयुक्त अन्न टाळले पाहिजे.
व्याख्यानाचे सूत्रसंचालन डॉ.एम.एस.कदम यांनी केले. डॉ.एन.आर. जयस्वाल यांनी पाहुण्यांचा परिचय करून दिला. शेवटी डॉ.डी.बी.भुरे यांनी आभार मानले.
कार्यक्रमाच्या यशस्वीतेसाठी उपप्राचार्य डॉ.कविता सोनकांबळे आणि डॉ. हरिश्चंद्र पतंगे, प्रबंधक संदीप पाटील, अधीक्षक कालिदास बिरादार व गजानन पाटील, डॉ.अजय गव्हाणे आदींनी सहकार्य केले.