यशोदा हॉस्पिटल हायटेक सिटी, हैदराबादने, नांदेड येथे यशस्वीपणे BMT सह रक्त कर्करोग आणि रक्त विकारांवर विजय मिळविणाऱ्या जागतिक रक्त रोग जागृती महिन्याच्या निमित्ताने रक्त कर्करोग आणि अस्थिमज्जा प्रत्यारोपण (BMT) सर्वायव्हर्स समिट संपन्न.

नांदेड: (डॉ प्रवीणकुमार सेलूकर)
12 जुन, 2024: “आज यशोदा हॉस्पिटल, हायटेक सिटी, हैद्राबाद यांनी ब्लड कॅन्सर आणि बीएमटी सर्व्हायव्हर्स मीट हॉटेल गणराज पॅलेस, नमस्कार चौक, नांदेड येथे आयोजित केली ज्यामुळे ब्लड कॅन्सर आणि ब्लड डिसऑर्डर बद्दल जनजागृती व्हावी आणि ‘ब्लड कॅन्सर आणि रक्ताचे विकार केवळ पूर्णपणे बरे होत नाहीत तर बीएमटी यशस्वी झाल्यानंतर हे रुग्णही आपल्यासारखे पूर्णपणे सामान्य आणि निरोगी जीवन जगू शकतात. या पेशंट सर्व्हायव्हर्स मीटचे उद्दिष्ट लोकांना पुढे येण्यासाठी आणि ब्लड कॅन्सर आणि ब्लड डिसऑर्डरने प्रभावित झालेल्यांना मदत करण्यासाठी प्रोत्साहित करणे आहे.” डॉ. गणेश जैशेटवार, वरिष्ठ हेमॅटोलॉजिस्ट आणि बीएमटी तज्ञ म्हणाले.

“रक्त कर्करोग, ज्याला द्रव कर्करोग म्हणून देखील ओळखले जाते, हा कर्करोगाचा एक प्रकार आहे जो रक्त, अस्थिमज्जा किंवा लसीका प्रणालीवर परिणाम करतो. यामध्ये ल्युकेमिया, लिम्फोमा आणि मल्टिपल मायलोमा यासारख्या विविध प्रकारच्या कर्करोगांचा समावेश होतो. रक्त कर्करोग कोणत्याही वयोगटातील, लिंग किंवा वंशाच्या लोकांना प्रभावित करू शकतो. रक्त कर्करोगाचे प्रमाण सर्व कर्करोगांपैकी 8.2% आहे आणि भारतात रक्त कर्करोगाचे प्रमाण प्रति वर्ष 1 लाख लोकसंख्येमागे 5.5 प्रकरणे आहेत. तसे पाहता, दरवर्षी सुमारे 80,000 नवीन रक्त कर्करोगाचे निदान केले जाते आणि भारतात दर 7 सेकंदाला एक नवीन रक्त कर्करोगाचे निदान होते आणि दर 20 सेकंदाला, भारतात रक्त कर्करोगाने कोणीतरी मरत आहे. आपल्या भारतामध्ये तसेच आपल्या तेलंगणामध्ये ब्लड कॅन्सरचे प्रमाण वाढत आहे. आधुनिक सभ्यतेसह याची अनेक कारणे आहेत. तथापि, सध्या सुरू असलेले संशोधन तसेच यशोदा हॉस्पिटल्समध्ये सर्व आधुनिक उपचारांची उपलब्धता, आम्ही उच्च यश दर आणि अशा रक्त कर्करोग आणि रक्त विकारांवर पूर्ण बरे होण्याची अपेक्षा करू शकतो.

“या वर्षीच्या जागतिक रक्त कर्करोग महिन्याची थीम आहे “आजचे निदान. उद्याची आशा.” ब्लड कॅन्सरचे लवकरात लवकर निदान झाल्यास पूर्ण बरा होण्याची शक्यता लक्षणीयरीत्या सुधारू शकते आणि चांगल्या उद्याची आशा निर्माण होऊ शकते. डॉ गणेश यांनी ब्लड कॅन्सरच्या संशोधन आणि उपचारातील नवीनतम प्रगतीवर प्रकाश टाकला. 2024 मध्ये आज बहुतेक रक्त कर्करोग आधुनिक केमोथेरपी, इम्युनोथेरपी, लक्ष्यित औषधे, अस्थिमज्जा प्रत्यारोपण इत्यादी प्रगत उपचार पर्यायांनी बरे करता येण्यासारखे आहेत. खरं तर, या उपचारांमध्ये गेल्या काही दशकांमध्ये बदल झाला आहे की हे उपचार आता अधिक प्रभावी झाले आहेत. आणि कमी विषारी. यामध्ये CAR-T पेशींसारख्या अत्याधुनिक इम्युनोथेरपीची भर पडली आहे, जी एकप्रकारे रक्ताच्या कर्करोगाविरुद्धच्या सर्जिकल स्ट्राइकसारखी आहे. हे लक्ष्यित थेरपी निवडकपणे रक्त कर्करोगाच्या पेशी नष्ट करतात आणि शेजारच्या निरोगी पेशी या रोगप्रतिकारक उपचारांमुळे प्रभावित होत नाहीत, ज्यामुळे विविध रक्त कर्करोगांविरूद्ध अधिक यश मिळवून विषारीपणा कमी होतो. अस्थिमज्जा प्रत्यारोपणात प्रचंड सुधारणा झाल्या आहेत आणि आता रक्त कर्करोग आणि मोठ्या प्रमाणात रक्त विकार सुरक्षितपणे वृद्ध रुग्णांमध्येही बरे करण्यासाठी वापरता येतो. किनवट, नांदेड जिल्ह्यातील 28 वर्षांचे श्री. सुशील घोटी, ज्यांनी आपल्या बहिणीसोबत जीवघेणा ब्लड कॅन्सरसाठी स्टेम सेल दाता म्हणून BMT (बोन मॅरो ट्रान्सप्लांट) केले – सर्व – 6 वर्षांपूर्वी आणि आता पूर्णपणे बरे आणि निरोगी आहेत, हे सिद्ध करतात. वस्तुस्थिती डॉ. सुनील वाघमारे, ज्यांना जीवघेणा ब्लड कॅन्सर – AML या आजाराने ग्रासले होते, त्यांचा स्टेम सेल दाता म्हणून त्यांच्या भावासोबत बोन मॅरो ट्रान्सप्लांट करूनही त्यांचा आजार बरा झाला, त्यांनी हे सत्य सिद्ध केले की, सध्याच्या युगात संपूर्ण एचएलए जनुक जुळत नाही. कौटुंबिक दाता हा बरा होण्यास अडथळा नाही कारण अशा जटिल अर्ध जुळलेल्या अस्थिमज्जा प्रत्यारोपणाच्या परिणामांमध्ये लक्षणीय सुधारणा झाली आहे आणि बहुतेक रोगांमध्ये, अर्ध्या जनुक जुळलेल्या प्रत्यारोपणाचे परिणाम पूर्ण जनुक जुळलेल्या अस्थिमज्जा प्रत्यारोपणाइतके चांगले आहेत. श्री सुशील केवळ त्याच्या रक्ताच्या विकारातून पूर्णपणे बरा झाला नाही तर तो पुढे शिक्षण घेण्याचा विचार करत आहे कारण तो आणखी वाढण्यास उत्सुक आहे. AML, ALL सारखे बहुतेक रक्त कर्करोग 2024 मध्ये बरे होऊ शकतील. आज आपल्या करीमनगर जिल्ह्यातील हे रुग्ण बहुसंख्य लोकांमध्ये रक्त विकार आणि रक्त कर्करोग बरे होऊ शकतात हे सत्य सिद्ध करतात. अनेक बरे झालेले ब्लड कॅन्सर रूग्ण आणि अनेक यशस्वी BMT रूग्ण यशोदा मेडिकल सेंटरच्या या वाचलेल्या मेळाव्यात सामील झाले. डॉ गणेश जैशेटवार पुढे म्हणाले की हिमॅटोलॉजी विभाग आणि बीएमटी @ यशोदा हॉस्पिटल, हायटेक सिटी, हैदराबाद यांच्या श्रेयासाठी अनेक पायनियर टप्पे आहेत जसे – १). भारतातील पहिले यशस्वी दुहेरी हॅप्लो-समान स्टेम सेल प्रत्यारोपण, 2). 67 वर्षांच्या सर्वात प्रगत वयासाठी हॅप्लो-आयडेंटिकल प्रत्यारोपण, 3). BMT साठी दोन भावांसाठी वापरल्या जाणाऱ्या जगातील पहिले एकल आंतरराष्ट्रीय दाता स्टेम सेल, 4). भारताचा पहिला यशस्वी एक्स विवो टी डिप्लिट हाप्लो-प्रौढ रुग्णांसाठी बीएमटी. यशोदा हॉस्पिटल्सने गेल्या 10 वर्षांत 500 हून अधिक यशस्वी बीएमटी चालवल्या आहेत.”

या रक्त कर्करोग आणि रक्ताच्या आजारांपासून वाचलेल्यांना भेटूया, रक्त कर्करोगाविषयी जागरूकता वाढवण्याची, या आजाराने बाधित झालेल्यांना आधार देण्याची आणि या जीवघेण्या रक्तविकारांवर आणि रक्ताच्या कर्करोगाच्या रुग्णांना प्रोत्साहन देऊन आणि त्यांना प्रवृत्त करून उपचार शोधण्याच्या दिशेने काम करण्याची शपथ घेऊया. नवीन जीवन प्राप्त करण्यासाठी पुढे या आणि लवकरात लवकर लक्षणांवर सल्ला घ्या. ब्लड कॅन्सर आणि बरे झालेल्या बीएमटी वाचलेल्या व्यक्तींकडून ऐकणे हे अशाच अनुभवातून जात असलेल्या इतरांसाठी खूप प्रेरणादायी आणि उपयुक्त ठरू शकते. त्यांच्या कथा प्रसारमाध्यमांसोबत शेअर केल्याने या आजाराबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यात आणि इतरांना उपचार घेण्यास प्रोत्साहन मिळू शकते.

एकूणच, अशा रुग्णांच्या यशोगाथा सामायिक करणे हे रक्त कर्करोग, रक्ताच्या गंभीर विकारांबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी आणि आशावादी राहण्यासाठी आणि लढा सुरू ठेवण्यासाठी अशाच अनुभवातून जात असलेल्या इतरांना प्रेरणा देण्यासाठी एक शक्तिशाली साधन असू शकते.
डॉ गणेश यांनी या ब्लड कॅन्सरचा समारोप केला आणि बीएमटीच्या विजयाने हे सत्य सिद्ध केले की, ‘ब्लड कॅन्सर आणि रक्ताचे विकार हा रस्त्याचा शेवट नाही, खरे तर ही आशा आणि उपचारांच्या नव्या प्रवासाची सुरुवात आहे.